Kako utvrditi ispravnost sedišta – homologna oznaka?
🕑 3 min čitanja
Iz godine u godinu, kako raste svest roditelja i zajednice o važnosti dečjih auto-sedišta, otvaraju se i brojna pitanja: kako izabrati sedište, kako znati da je ono ispravno i da zadovoljava standarde bezbednosti, te šta su uopšte standardi i ko ih propisuje.
UNECE
Ekonomska komisija Ujedinjenih nacija za Evropu propisuje standarde sigurnosti dečjih auto-sedišta. Ona donosi regulative koje propisuju neke kriterijume koje svako sedište mora da ispuni da bi moglo da se pojavi na tržištu i koristi u vozilu. Dakle, EK ima listu propisa, a za testiranje samih sedišta odgovoran je sam proizvođač. Rezultate testiranja prototipa svakog pojedinačnog modela auto-sedišta proizvođač predaje nadležnoj instituciji u svojoj zemlji. Na osnovu tih rezultata, tj. ako sedište ispunjava zadate kriterijume, dobiće atest bezbednosti i potvrdu da je proizvedeno u skladu sa UNECE propisima. Svaka evropska država potpisnica sporazuma kojim je donesena regulacija ima svoj kod i on se nalazi na oznaci atesta svakog dečjeg auto-sedišta koje zadovoljava standarde propisane tom odredbom.
Trenutno su na snazi dve regulative, starija ECE R44/04, a od 2015. godine i regulativa 129, takođe poznata i kao i-Size.
Kako izgleda atest i gde se nalazi?
Na plastičnom, neodvojivom delu auto-sedišta, na vidljivom mestu, mora stajati nalepnica sa atestom. Potražite je pre nego što kupite sedište i proverite šta na njoj piše. Najčešće je narandžaste ili crvene boje, mada ima i belih. Sastoji se od nekoliko oznaka. Na njoj ćete naći oznaku regulacije po kojoj je sedište dobilo atest, dakle R44/04 ili R129, odnosno i-Size.
Zatim, zaokruženo slovo E (oznaka evropske dozvole) i broj pored njega koji označava kod zemlje koja je izdala atest (1 – Nemačka, 2 – Francuska, 3 – Italija, 4 – Holandija itd.).
Na istoj nalepnici piše i kategorija za koju je sedište dobilo dozvolu, masa deteta za koju je sedište dozvoljeno ili visina, tj. ograničenje u centimetrima. Tu je takođe i broj dozvole i serijski broj sedišta.
Razlika između dva atesta
I-Size je novija regulacija, nastala sa namerom unapređenja bezbednosti da bi sedišta pružila što veću zaštitu u vožnji, odnosno prilikom sudara. Fokus ove regulacije je na novim saznanjima o važnosti prevoženja dece suprotno smeru vožnje što duže. Zato ona uvodi, u odnosu na stariju regulativu, jednostavnije postavljanje u automobil, bolju zaštitu prilikom bočnih sudara i propisuje duže prevoženje suprotno smeru vožnje, tj. unazad.
Hajde da probamo da uporedimo R44/04 i i-Size regulativu:
1. Regulativa 44/04 klasifikuje dečja sedišta prema ograničenju u kilaži. No, nekada dete kilažom preraste određenu kategoriju, ali uzrastom i po ostalim parametrima još uvek nije spremno za prelazak u sledeću. Regulativa 129 dečja sedišta ograničava po visini deteta (mada postoji i maksimalna dozvoljena kilaža). Samim tim, starija regulativa sedišta deli u grupe 0+, I, II i III, dok i-Size nema grupe, već samo pojedinačna ograničenja proizvođača.
2. Prema starijoj regulativi 44/04 dete može biti okrenuto u smeru vožnje već sa 9 kg (što neke bebe dostignu čak i sa manje od godinu dana), a prema i-Size dete se mora prevoziti unazad minimum 15 meseci, što je mnogo sigurnije.
3. I-Size regulativa obuhvata sedišta koja se postavljaju isključivo pomoću ISOFIX-a, što znatno smanjuje šansu za pogrešno postavljanje. R44/04 obuhvata i sedišta koja se postavljaju pomoću pojaseva, i to je razlog zbog koga su obe na snazi, i biće još neko vreme. Nisu svi automobili opremljeni ISOFIX sistemom, tako da na tržištu mora biti sedišta koja se postavljaju na oba načina.
4. Kod regulative 44/04 testovi koje sedište mora proći su testovi prilikom frontalnog i sudara otpozadi. Dok regulativa 129 propisuje i testiranje sedišta prilikom bočnog sudara, te su proizvođači ovih sedišta veću pažnju posvetili i razvijanju zaštita kod bočnih sudara, naročito za vrat i glavu.
5. Lutke koje se koriste prilikom testiranja sedišta prema kategorizaciji 44/04 su starije generacije, sa manje senzora, dok kod regulative 129 lutke imaju više senzora i meri se mnogo više parametara prilikom sudara, na testnoj klupi.
Sve nabrojano ide u korist novijoj regulativi 129 (i-Size), koja i jeste nastala kao rezultat novih saznanja o bezbednosti dece u automobilu. No, ako roditelji nemaju ISOFIX u autu, te moraju da kupe sedište napravljeno prema kriterijumima regulative 44/04, bitno je da obrate pažnju i da ne prebacuju dete u smer vožnje dok ne napuni barem 15 meseci. Pri tome treba da vode računa da dete nije visinom ili težinom preraslo sedište. Danas, srećom, na tržištu postoji veliki izbor i jednih i drugih sedišta, koja pokrivaju sve uzraste i težine te omogućavaju da se dete što duže vozi unazad.
I na kraju, da kažemo da sedišta koja nemaju atest bezbednosti ne bi smela da se prodaju u svrhu korišćenja u automobilu. Takođe, važno je znati da se u okviru procesa testira samo model auto-sedišta koji proizvođač želi da iznese na tržište. Pojedinačna auto-sedišta ne prolaze testiranje, jer se na testu sedište stavlja u uslove koji nastaju u najčešćim sudarima u kojim putnici stradaju. Nakon takvog testiranja sedište više nije upotrebljivo, baš kao ni bilo koje dečje auto-sedište koje je bilo u sudaru.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici.
Author
Povezane vesti
Komentariši objavu
Trenutno nema komentara na ovu temu.
0